Retina

Retina Nedir?

Retina, görmemizi sağlayan ışığa duyarlı hücreler ile sinir liflerini içeren tabakadır. Retina adını verdiğimiz ağ tabakası tıpkı bir duvar kağıdı gibi göz küresinin arka iç duvarını kaplar. Retina milyonlarca görme hücresi ve bunların bağlı olduğu sinir hücrelerinden oluşur. Bu sinir hücrelerinin uzantıları (yaklaşık 1,5 milyon) bir araya gelerek görme sinirini oluşturur. Bu hücreleri besleyen damarlar da retinanın içinde yer almaktadır. Retinada merkezi görmeyi sağlayan, ışığın odaklandığı, özelleşmiş bölgeye makula (sarı nokta) denilmektedir.

Retinadaki bozukluk, görüntünün oluşmamasına, göz sinirindeki bozukluk da görüntünün beyne ulaşmamasına veya eksik ulaşmasına neden olur. Kişi görme yeteneğini kaybeder.

Dünya Göz Hastanesi’nin Retina Hastalıkları Departmanı’nda, Retina ve Göz İçi Jelini (vitreous) ilgilendiren tüm hastalıkların teşhis ve tedavisi, dünyada geliştirilmiş son teknoloji kullanılarak yapılmaktadır. Bu tedavileri retina konusunda uzmanlaşmış ve dünya çapında bu konuda isim yapmış uzman hekimlerimiz gerçekleştirmektedir. Göz içi mikro cerrahi ameliyatları özel eğitimli bir ekibin yanı sıra eksiksiz bir cihaz ve alet zinciri gerektirdiğinden, bu ameliyatlar sadece bazı üniversite hastaneleri ve başta Dünya Göz Hastanesi olmak üzere birkaç özel merkezde yapılabilmektedir.

Retinayı tehdit eden en önemli iki hastalık diyabet ve hipertansiyondur. Hastanemizde bulunan uzman hekimlerden ve eğitimli personellerden oluşan retina departmanı, retina hastalarımıza eksiksiz göz sağlığı hizmeti vermektedir.

Retina Bozuklukları Nasıl Teşhis Edilir ?

Retina bozukluğunun tipine göre, tıbbi tedavi, lazer tedavisi ve cerrahi tedavi gerekebilir. Erken teşhis tedavinin ilk basamağıdır, bu nedenle göz check-up’ında standart göz muayenesine ek olarak yapılması gerekebilen muayeneler şunlardır;

• Ekzoftalmometre ile kontrol,
• Derinlik hissi muayenesi ,
• Renk görme muayenesi
• Korneal topografi ,
• Görme alanı,
• Göz ultrasonografisi ,
• Biometri,
• Pakimetri,
• Göz yaşı testi: Schiermer testi ve Florescein kırılma testi,
• Kontrast duyarlılık testi.

Retina Dekolmanı Nedir?

Retina dekolmanı her yıl 10.000 de 1 kişide gözlenen, görmeyi ciddi şekilde tehdit eden bir göz problemidir. Orta yaş ve üzerinde daha sık olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir. Acil olarak tedavi edilmezse, kısmi veya tam görme kaybına neden olabilir.

Retina dekolmanı, retina sinir tabakasının altındaki pigment epitelin tabakasından ayrılmasıdır. Çoğunlukla retinada oluşan yırtık veya delikler yüzünden, bu iki tabakanın arasına sıvı sızmasıyla gelişir. En sık, yüksek miyop hastalarında görülür. Retina tabakası gözün ön-arka çapı arttıkça gerilir ve üzerindeki gerilme alanı incelmeye ve bozulmaya başlar. Bazı ailesel veya dejeneratif hastalıklarda ve enfeksiyonlarda da retina çevresinde yer yer incelme ve bozulmalar oluşabilir. Bu arada aynı sebeplerle vitreus jeli de homojenliğini kaybetmeye ve bozulmaya başlar, jel kıvamı değişir ve yavaş yavaş retinadan ayrılır. Bu ayrılmaya vitreus dekolmanı denir. Bu arada büzülen ve yer yer opaklaşan vitreus dokusu gözün içinde görme aksından geçtikçe, kişi tarafından gözün önünde uçuşan sinek veya sis perdesi olarak algılanır.

Retina Dekolmanı Sebep ve Belirtileri

Retina dekolmanı, retina sinir tabakasının altındaki pigment epitelin tabakasından ayrılmasıdır. Çoğunlukla retinada oluşan yırtık veya delikler yüzünden, bu iki tabakanın arasına sıvı sızmasıyla gelişir. En sık, yüksek miyop hastalarında görülür. Retina tabakası gözün ön-arka çapı arttıkça gerilir ve üzerindeki gerilme alanı incelmeye ve bozulmaya başlar. Bazı ailesel veya dejeneratif hastalıklarda ve enfeksiyonlarda da retina çevresinde yer yer incelme ve bozulmalar oluşabilir. Bu arada aynı sebeplerle vitreus jeli de homojenliğini kaybetmeye ve bozulmaya başlar, jel kıvamı değişir ve yavaş yavaş retinadan ayrılır. Bu ayrılmaya vitreus dekolmanı denir.

Retina çevresindeki incelmiş, bozulmuş sahaların varlığında, büzülen vitreus retinadan ayrılırken, retinada çekintiler oluşabilir. Bu çekintiler nadir olarak sağlıklı retinaya sahip kişilerde de gelişebilir. Retinada çekintiler hasta tarafından “ışık çakmaları, flaş patlamaları” gibi algılanır. Bu ışık çakmaları bazen kısa süreli olabilir, bazen de günlerce sürebilir. Bazı hastalarda ise hiç hissedilmeyebilir.

Vitreusun büzülmesi sonucu retina tabakasında oluşan bu çekintiler, incelmiş ve yapısı bozulmuş olan retina çeperindeki sahalarda yırtılmalara ve delinmelere sebep olabilir. Yırtılan retina tabakasından bir damar geçiyorsa, bazen bu damar koparak göz içinde bir miktar kanamaya sebep olabilir. Bu durum hasta tarafından “kurum yağıyormuş” gibi algılanır.Retinada yırtık veya delik oluşmuşsa vitreus içindeki sıvı bu yırtıkların içinden geçerek,retina sinir tabakasını yapışmış olduğu pigment tabakasından ayırır.Bu durum retina dekolmanı olarak adlandırılır. Altındaki dokudan ayrılan retina bölgesinin görme fonksiyonu kalmaz ve hasta tarafından o bölgenin tam aksinde ‘bulanıklık, kara leke veya perde hissi şeklinde görüntü kaybı hissedilir. Retina dekolmanı bazen bir bölgede sınırlı kalabilir, ama çoğunlukla ilerleyicidir.

Makula (gözün görme merkezi) altındaki dokudan ayrılınca merkezi görme kaybolur. Uzun süreli dekolmanlarda göz içi dengeler bozulur ve göz küresi küçülmeye başlar. Göze gelen ani, şiddetli veya delici darbeler, dekolman sebebi olabilirler. Diabet ve bazı dejeneratif hastalıklarda vitreusta retinayı çeken bantlar oluşarak traksiyona bağlı dekolmanlar gelişebilir. Nadiren dekolman bazı enfeksiyon, tümör veya özellikle hamilelikte ortaya çıkan tansiyon krizlerinde, gözde hiç yırtık olmadan da gelişebilir.

Retina Dekolmanı Belirtiler

• Ani veya yavaş görme kaybı,
• Kırık-eğri görme
• Işık çakmaları,
• Sinek uçuşmaları,
• Göz önünde dolaşan cisimler,
• Görüşün perdelenmesi,
• Gelip geçici ve kısa süreli görme kaybı,
• Görüş alanında karanlık bölgeler oluşması

 Retina Hastalıkları Nelerdir?

• Retinanın damar hastalıkları
• Şeker hastalığına bağlı hastalıklar
• Retina damar tıkanmaları
• Retina dekolmanları
• Yaşa bağlı makula dejeneresansı (YBMD),
• Yaşa bağlı makula (sarı nokta) hastalıkları
• Diğer makula (sarı nokta) hastalıkları
• Retinanın doğumsal hastalıkları
• Retina içi ve altı kanamalar,
• Retina altında sıvı birikmesi,
• Retinanın damarsal hastalıkları,
• Doğumsal ve herediter hastalıklar,
• Retina tümörleri

 Retina Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

• Ekzoftalmometre ile kontrol,
• Derinlik hissi muayenesi ,
• Renk görme muayenesi
• Korneal topografi ,
• Görme alanı,
• Göz ultrasonografisi ,
• Biometri,
• Pakimetri,
• Göz yaşı testi: Schiermer testi ve Florescein kırılma testi,
• Kontrast duyarlılık testi.

Retinitis Pigmentoza (Tavuk karası)

Kalıtımsal retina hastalıklarının başında gelen bu hastalığın ilaçla veya cerrahi yöntemle tedavisi günümüz koşullarında mümkün değildir. Ailesinde akraba evliliği olan kişilerde görülme sıklığı daha yüksektir.

Prof. Dr. Levent Akçay