Pterjium Nedir?
Pterjium gözün buruna yakın olan tarafında (medyal) et çıkması halidir. Pterjium başlangıçta hafif damarlı iken giderek artarak kornea dediğimiz (saydam tabaka) gözümüzün en ön tabakasına doğru uzanmaya başlar ve kornea tabakasına tutunur. Kornea gözümüzde 42 diyoptrilik (42 derecelik bir gözlük camı düşünün) gücü olan önemli bir görme tabakasıdır. Pterjıum korneayı kendine yani içe doğru çekerek yamulmasına neden olur (astigmatizma).
Pterjium başlangıçta gözün iç tarafında et çıkması, kaşınma, batma, banyodan çıkınca gözde kızarma, ışığa bakamama gibi sorunlara yol açarken zamanla astigmata da neden olarak görmeyi bozar. Pterjium olan hastalar sık sık gözlük değiştirmek zorunda kalırlar. Çünkü pterjium ilerledikçe korneayı kendine doğru çekerek astigmat numaralarının sık değişimine neden olur. İleri olgularda pterjium, gözde korneayı kaplayarak görme aksını kapatır. Cerrahi ile giderebilen geçici körlüğe sebep olur.
Pterjıum gözümüzün medyal yani iç tarafındaki limbal kök hücre bozukluğu ya da azlığıyla ilgili bir hastalıktır. Birinci sorumlu genetiktir. Aile bireylerinde varsa diğer bireylerde de görülme şansı artmaktadır. İkinci sorumlu güneş ışınlarıdır. Gözümüze gelen ışınlar kapak ve kornea yapısından dolayı gözümüzün medyal yani buruna yakın olan bölgesinde toplanırlar. Bu bölgeye güneş ışını gelmesi sonucu ultraviolenin sebep olduğu limbal kök hücre ölümleri başlar. Kornea ve konjonktiva dediğimiz göz zarı arasında bulunan limbusda kök hücreler bozulmaya başlayınca konjonktiva devreye girer ve ölü hücrelerin üzerinden atlayarak kornea dokusuna yapışır. Deyim yerindeyse, konjonktiva limbusu pterjıumla kaplayarak korumaya çalışır. Fakat bu koruma amacını aşar ve bu seferde konjonktiva tarafından oluşturulmuş pterjıum yukarıda anlattığımız zararları vermeye başlar.
Tedavi
Pterjıumun tedavisi cerrahidir. Fakat yapılacak olan tedavi etkene yönelik olarak yapılmazsa nüksler görülebilir. İyi bir cerrahi ile başarı şansı % 86-95 arasında değişir. Pterjıumun cerrahisi çok özellikli bir cerrahidir. Pterjiumu sadece çıkarmak yetmez. Pterjium çıkarılıp o bölge bir greftle kapatılmazsa pterjiumda % 50 tekrarlama şansı vardır. Bu nedenle başarı şansını arttırmak için biz hastalarımıza PETK cerrahisini öneriyoruz. Bu terim Pterjium Eksizyonu Tur Konjonktivaplasti sözcüklerinin baş harflerinden oluşmaktadır.
PETK Cerrahisi Nasıl Yapılır ?
Lokal anestezi ile pterjıum konjonktivadan çıkarılır. Kornea üzerine yapışmış olan pterjıum dokusu TUR dediğimiz bir cihazla temizlenir. Üst kapağımızın altında yedek olarak bulunan konjonktiva dokusu pterjıumun boyuna uygun şekilde alınır ve çıkarılmış olan pterjıum dokusunun olduğu bölgeye dikilir. Burada eriyebilen dikiş iplikleri kullanılırsa hastadan dikiş almak gerekmez.
Nüks Pterjium Olgularında Ne Yapılmalı ?
Daha önce cerrahi yapılmış ama pterjiumu tekrarlamış hastalarda PETK cerrahisi iyi bir seçenektir. Gözün durumuna göre pterjium tekrarlamasını önleyici Mitomisin C dediğimiz ilacın kullanılması da gerekebilir. Mitomisin C cerrahın ihtiyaç duyması halinde ilk kez ameliyat olacak pterjium hastalarına da kullanılabilir. İlacın en büyük yan etkisi ameliyat sonrası iyileşmenin gecikmesi ve batma şikayetinin 3-4 gün devam etmesidir.
Pterjium Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Etmeli?
Ameliyat olan gözde 2 gün batma hissi, 2 ay kadarda kızarıklık olabilir.
Güneş gözlüğü kullanmak pterjiumun artmasını bir miktar durdurabilir. Hasta güneş gözlüğü ile daha rahat eder.
Ameliyat sonrası uzak ve yakın gözlük değişimi gerekebilir. Gözlüğün değiştirilmesi en erken 1 ay sonra yapılacaktır.
Ameliyat olsa da olmasa da hastalarda gözlük numaralarının astigmata bağlı olarak değişeceğinden 6 ayda bir muayene edilmesi uygun olur.
Pterjium Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Etmeli?
Ameliyat olan gözde 2 gün batma hissi, 1 ay kadarda kızarıklık olabilir
Güneş gözlüğü kullanmak pterjiumun artmasını bir miktar durdurabilir. Hasta güneş gözlüğü ile daha rahat eder.
Ameliyat sonrası uzak ve yakın gözlük değişimi gerekebilir. Gözlüğün değiştirilmesi en erken 1 ay sonra yapılacaktır.
Ameliyat olsa da olmasa da hastalarda gözlük numaralarının astigmata bağlı olarak değişeceğinden 6 ayda bir muayene edilmesi uygun olur.
Prof. Dr. Levent Akçay
